Resmi Evrakta (Belgede) Sahtecilik Suçu

Öncelikle resmi belgenin ne olduğunu ifade ederek başlayalım. Resmi belge bir kamu görevlisinin, görevi gereği, kanunda belirtilen usullere göre düzenlemiş olduğu belgedir. Bu koşulları taşımayan bir belge söz konusu ise diğer koşulları mevcut ise aşağıda ele alacağımız özel evrakta (belgede) sahtecilik suçu meydana gelmiş olabilir.

Suçun kanuni düzenlemesi şu şekildedir: Resmi belgede sahtecilik Madde 204- (1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır. Resmî belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek Madde 205- (1) Gerçek bir resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Suçun failinin kamu görevlisi olup olmamasına göre ikili bir ayrıma gidilmiş, resmi belgede sahtecilik yapan kişinin kamu görevlisi olması halinde daha ağır ceza öngörülmüştür. Ayrıca maddede dikkat çeken diğer bir ayrıntı “fikri sahtecilik” olarak doktrinde adlandırılan eylemin yani tüm şekil şartlarıyla geçerli olmasına rağmen gerçeğe aykırı bir resmi belge düzenlenmesi sadece kamu görevlisi tarafından işlenebilen bir suç olarak düzenlenmiş bulunmaktadır. Eğer kamu görevlisi ile kamu görevlisi olmayan bir kişi birlikte resmi belgede sahtecilik suçu işlerlerse bu durumda her ikisi de TCK 204/2 yani daha ağır olan suçtan yargılanacaktır. Ancak bu durumda kamu görevlisi olmayanın sıfatı azmettiren veya yardım eden olarak değerlendirilecektir.

Yine dikkat çekilmesi gereken noktalarda biri de resmi belgede sahtecilik yapılması tek başına yeterli olup ayrıca bu belgenin kullanış olması şartının aranmıyor oluşudur. Birazdan ele alacağımız özel belgede sahtecilik suçunda bunun aksi bir durum olduğunu göreceksiniz. Diğer önemli bir kavram ise iğfal kabiliyeti yani aldatma yeteneğidir. Sahtecilik yapılan resmi evrakın başkalarını aldatacak biçimde, ilk bakışta anlaşılamayacak, beş duyu organ ile sezilemeyecek şekilde düzenlenmesi ya da değiştirilmesi şartıdır. İğfal kabiliyeti yoksa evrakta sahtecilik suçu da oluşmaz.

Özel Evrakta (Belgede) Sahtecilik Suçu

Özel belgede sahtecilik suçunun faili herkes olabilir. Burada kamu görevlisi ayrımına gidilmemiştir. Ayrıca yukarıdaki düzenlemeden farklı olarak özel belgede sahtecilik suçunda tek başına belgenin sahte olarak düzenlenmesi ya da değiştirilmesi değil aynı zamanda kullanılmış olması da aranmaktadır. Kullanılmayan bir sahte özel belge düzenlenmesi veya özel belgenin değiştirilmesine rağmen kullanılmaması suç oluşturmaz.

Kanuni düzenleme şu şekildedir: Özel belgede sahtecilik Madde 207- (1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma Suçu

Bu suç esasen kamu görevlisinin resmi belgede fikri sahteciliğine benzemektedir. Her iki durumda da görünürde tüm şekli şartlarıyla geçerli bir evrak mevcut olmasına rağmen evrak içeriği itibariyle gerçeğe aykırıdır. Resmi evrakta fikri sahtecilik suçunda kamu görevlisi bizzat kendisi içeriği gerçeğe muhalif bir resmi evrak düzenlemekte iken burada herhangi bir kişi beyanlarıyla kamu görevlisini yanıltarak gerçeğe muhalif bir resmi belge düzenlenmesine sebep olmaktadır.

Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan Madde 206- (1) Bir resmi belgeyi düzenlemek yetkisine sahip olan kamu görevlisine yalan beyanda bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu

Bu suç kendisine belirli bir doğrultuda doldurulmak üzere teslim edilen henüz belge niteliği taşımayan imzalı boş kağıdın bu kağıdı verenin iradesine aykırı bir şekilde düzenlenerek belge haline getirilmesi şeklinde meydana gelmektedir. Burada önemli olan nokta imzalı ancak kısmen veya tamamen boş olan kağıdın rıza ile verilmiş olması ancak veriliş amacına aykırı bir şekilde davranışmış olması gerektiğidir. Eğer imzalı kağıt hukuka aykırı olarak ele geçirildiyse artık açığa imzanın kötüye kullanılması suçu değil diğer şartları da mevcutsa belgede sahtecilik suçuna göre yargılama yapılacaktır.

Açığa imzanın kötüye kullanılması Madde 209- (1) Belirli bir tarzda doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde dolduran kişi, şikayet üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İmzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı hukuka aykırı olarak ele geçirip veya elde bulundurup da hukuki sonuç doğuracak şekilde dolduran kişi, belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandırılır.

Diğer Hususlar

Özel evrakta sahtecilik suçunun emre veya hamile yazılı kambiyo senedi, emtiayı temsil eden belge, hisse senedi, tahvil veya vasiyetname ile işlenmesi halinde bu belgelerin resmi evrak

niteliğine sahip olmamasına rağmen fail resmi evrakta sahtecilik suçundan yargılanacaktır. Yine kanuni düzenleme gereği evrakta sahtecilik suçlarının alacağın ispatı veya gerçek bir durumun delillendirilmesi için işlenmesi halinde verilecek ceza hakim tarafından yarısına kadar indirilebilecektir.

Evrakta sahtecilik suçuyla ilgili olarak sorularınızı aşağıya yorum olarak ekleyebilirsiniz veya iletişim sayfamız aracılığı ile bizlere gönderebilirsiniz. Sorularınıza ve mesajlarınıza mümkün olan en kısa sürede cevap verilmeye çalışılmaktadır.